FAİZ VE YATIRIM ARASINDAKİ İLİŞKİ

Faiz

Faizin tanımını iki açıdan değerlendirilir:

• Faize katlanan (gider olan) taraf açısından: Belirli bir fona sahip kişi veya kurumlardan, o anki maddi ihtiyacını karşılamak için alınan borcun kullanımı için belirli bir zamanda katlanılan maliyettir.
• Faize veren (geliri olan) taraf açısından: Belirli bir fona sahip kişi veya kurumların, ihtiyacı olan kişilere bu fonlarını devretmelerinden sonra, belirli bir zamanda elde edilen kazançtır.

Yatırım

Gelecekte kazanç elde etmek amacı ile belirli bir fonun ya da belirli bir yerden temin ettiği fonun, bir ve ya daha fazla sektöre harcanarak teşebbüste bulunulmasıdır.

Faiz ve Yatırım Arasındaki İlişkiye Genel Bakış

Çoğu ekonomi bilimi uzmanına göre faizle yatırım arasında ters orantılı ilişki vardır. Yani faizlerin düşmesi, yatırımın artması demektir. Çoğu zaman bu açıklama doğru olsa da bazı zamanlarda faiz ile yatırım arasında doğru orantılı ilişki vardır. Yani her zaman faizlerin düşmesi, yatırımların artacağı anlamına gelmez.

Ekonomistler faizle yatırım arasındaki ters orantılı ilişkiyi dört olguyu atlayarak savunmaktadır:

• Faizler düştüğünde piyasada oluşan risklerin fazla olmaması gerekmektedir. Örneğin; bir yatırımcı Tavuk Döner işletmesi açmak istemektedir. Faizler düşmüş ve yatırım olanakları artmıştır. Fakat piyasada Kuş Gribi Salgını bulunmaktadır. Dolayısı ile Tavuk Döner piyasası salgından ötürü risklidir. Bu durumda faizler düşse bile kişi yatırım yapmamaktadır.
• Dövizdeki dalgalanmalar, yatırım yapılacağı zamanda yatırımdan elde edeceği kazancın önüne geçerse, faizler düşse bile yatırım artmaz.
• Ülke genelinde siyasal istikrar olmalıdır. Siyasal istikrarın olmadığı ülkelerde enflasyon, döviz kurları vb. ekonomik veriler çok güvenli olmayabilir. Dolayısı ile siyasal istikrar söz konusu değilse, yatırımcı, zarar edebilme ihtimaline karşılık, o dönemde faizler düşse bile yatırım yapmaya çekinebilir.
• Piyasa dalgalanmaları risk üretecek konumda olmamalıdır. Fiyat dalgalanmalarının çok görüldüğü dönemde faiz oranları düşerse, yatırımcı gelecekten emin olamadığı için sermayesini riske atmak istemez veya faize katlanarak yatırım yapmaktan çekinir, yapmayabilir.

Dolayısı ile ekonomistler, yukarıdaki olguları ayrıntılı bir biçimde, verilere dayanarak araştırdığında bu ihtimallerin geçerli olduğunu görecektir. Dolayısı ile faiz ile yatırım arasındaki ters ilişkiyi savunan ekonomi bilimi uzmanları bu olgusunun aslında her zaman geçerli olmadığı kanısına varacaklardır.

Sonuç olarak faizlerin düşmesi ve yatırım yapılması arasında her zaman negatif orantı yoktur. Bazı senaryolar göz önüne alındığında doğru orantı olduğu görülebilir.